Therapie voor Selectief Mutisme

Nieuwe torens

 
Zelfvertrouwen bouw je niet in enkele maanden volledig op. Veel kinderen zijn nog onzeker of wat stil in bepaalde situaties.

Positieve ontwikkeling voortzetten

Kind, ouders en leerkrachten hebben nu de vaardigheden en hulpmiddelen om de ontwikkeling naar zelfstandigheid en zelfvertrouwen voort te zetten. In de laatste sessie(s) kan er zo nodig nog geoefend worden met deze vaardigheden.

Bij de meeste kinderen blijft het belangrijk hen te stimuleren tot zelfstandigheid (zelf doen en zelf zeggen) en tot het aangaan van nieuwe uitdagingen. Kinderen die geleidelijk aan weer stiller werden, waren meestal vrij passief en lieten elk initiatief in sociale situaties graag aan anderen over.
Met ouders en school kan gekeken worden naar mogelijkheden om dit zoveel mogelijk te voorkomen en het kind te blijven stimuleren om nieuwe stapjes te nemen, spannende situaties niet uit de weg te gaan en te genieten van kleine overwinningen. Als ouders daar nog hulp bij kunnen gebruiken, wordt de ouderbegeleiding voortgezet na afsluiting van de therapie van het kind.

Na de therapie

De meeste kinderen doen nieuwe ervaringen en meer zelfvertrouwen op in dagelijkse situaties thuis en op school. Het kan goed zijn om te zoeken naar een club of activiteit voor het kind. Sportclubs, scouting, muziekles of een creatieve club kunnen bijdragen aan het oefenen met nieuwe contacten, sociale situaties en kunnen helpen het vertrouwen in eigen mogelijkheden te vergroten of een positief zelfbeeld te versterken.

Raad ouders aan om opnieuw hulp te zoeken als blijkt dat hun kind na verloop van tijd nog steeds erg onzeker is in sociale situaties. Een sociale vaardigheidstraining, assertiviteitstraining of cognitieve gedragstherapie kunnen dan helpen. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die eerder behandeld werden voor selectief mutisme, en later last bleven houden van sociale angst, vaak geen hulp zochten of kregen.

Nieuwe torens

In het portaal vindt u een werkblad waarop een kleine versie van het Luiderslot staat afgebeeld. Deze toren bevat 6 verdiepingen. Het werkblad kan gebruikt worden als zich nieuwe uitdagingen voordoen die het kind niet in één keer aandurft.

De nieuwe uitdaging wordt verdeeld in zes stapjes. Na het behalen van ieder stapje wordt een stickertje geplakt bij de bijbehorende verdieping. De handige hulpjes worden gebruikt om de spanning te verminderen. Op het werkblad kan het kind in het wolkje boven de toren een dappere gedachte schrijven.

Uitleg aan het kind

Leg aan het kind uit, bij voorkeur samen met ouders, dat er altijd nieuwe torens te beklimmen zijn. Laat het werkblad zien, kleur het samen en bespreek hoe het werkblad gebruikt kan worden om nieuwe moeilijkheden te overwinnen.

Je kan het uitspelen en samen een toren bouwen voor een knuffel van het kind die niet durft te slapen in het donker of een pop die niet met haar hoofd onder water durft. Je kan het beklimmen van een toren uitspelen in de poppenkast of er samen een stripverhaal over tekenen. Doorloop de stapjes in het spel, plak stickers en vraag het kind handige hulpjes te verzinnen voor de knuffel of de pop.

Uitleg aan de ouders

Soms zijn er bij het afsluiten van het oefenprogramma op school nog duidelijke doelen over. Dan kunnen ouders of leerkracht een nieuwe toren bouwen en het kind helpen deze te beklimmen. In de ouderbegeleiding kan de therapeut daar ondersteuning bij geven, zodat de werkwijze “nieuwe torens” direct geoefend wordt. Zo durfde Laila niet in haar eigen bed te slapen en dit gaf veel spanningen thuis. Ozan zag de boekbespreking dichterbij komen en bouwde hier samen de leerkracht een toren voor. Als er geen directe doelen zijn, kan de werkwijze met ouders besproken worden aan de hand van een fictief voorbeeld.

Uitleg aan de leerkracht en intern begeleider

Hetzelfde geldt voor de leerkracht en intern begeleider. Betrek de intern begeleider, zodat er ook in volgende jaren gebruik gemaakt kan worden van deze werkwijze om bijvoorbeeld een spreekbeurt te durven houden, mee te gaan met schoolkamp of te durven spreken met een nieuwe leerkracht. Het is handig als de werkwijze en het werkblad worden opgenomen in het leerlingdossier.