Stap 9 Non-verbale communicatie op school
Doelen
- Leerkracht actief bij het oefenprogramma betrekken.
- Non-verbale communicatie in de klas stimuleren.
Werkwijze en activiteiten
De meeste kinderen gebruiken wel enige vorm van non-verbale communicatie op school. Meestal hebben ze echter een passieve rol op zich genomen en moet de leerkracht veel moeite doen om een reactie te krijgen. In deze stap maken we zichtbaar dat de leerkracht actief bij het programma betrokken is en dat er ook op school geoefend gaat worden. We maken een begin met een oefenprogramma in de klas. Daarbij sluiten we aan bij datgene wat het kind al durft. Zo laten we zien dat we ook op school kleine, haalbare stapjes maken.
Exposure oefening
De exposure oefening wordt op school gedaan. De krullenkaart gaat mee naar school. De leerkracht stelt gedurende de week elke dag één of meer vragen waarop het kind non-verbaal kan antwoorden. Voor ieder antwoord wordt er een krul in het vak van de dag gezet. Als er in ieder vakje ten minste één krul staat, verdient het kind een sticker.
Pas de oefening aan het niveau van het kind aan. Als een kind al verbaal durft te antwoorden in de klas, ook al is het heel weinig, kies dan een doel dat hierbij aansluit. Vraag dan bijvoorbeeld elke dag op tenminste één vraag “ja” of “nee” te fluisteren tegen de leerkracht.
Leg de oefening goed uit en bemoedig het kind. Help het kind herinneren aan alle dingen die het al gedurfd heeft en verzin (samen) positieve zelfspraak. Gebruik bij voorkeur een zinnetje dat iets zegt over wat het kind al kan (“ik durf al lang ja en nee te schudden met mijn hoofd op school”; “ik kan goed tellen met mijn vingers in de klas”)
Het Luiderslot
Bij de 9e verdieping van het Luiderslot hoort het spel spel “Geluiden zoeken”. Dit spelletje is non-verbaal en vraagt geen communicatie van het kind. Vraag kind en leerkracht om het samen te spelen op school. Zo kan het kind het Luiderslot aan de leerkracht laten zien en tonen hoe ver het al is in de toren. Omdat er nog geen communicatie gevraagd wordt, zal het spel geen spanning oproepen en is er alle gelegenheid voor plezier, interactie en een succeservaring.
Overgang naar de volgende verdieping van het Luiderslot als:
- het kind non-verbale communicatie in de klas heeft gebruikt.
Met welke stap ga je verder?
- Ga door met stap 10 en 11. Deze stappen worden nooit overgeslagen.
- Overweeg om voor de volgende stappen de overgang naar oefenen in een aparte ruimte op school al te maken.
Tips
Vorm van non-verbale communicatie
Sluit aan bij datgene wat het kind al durft. De meeste kinderen durven wel ja/nee te knikken op directe vragen. Sommige kinderen durven gebaren te maken, maar als ze dit nog niet durven in de klas, hoeft het nog niet. De leerkracht kijkt wat haalbaar is: een klassikale vraag non-verbaal beantwoorden, of liever vragen beantwoorden als de juf naar het kind toekomt en de aandacht van de klas niet op het kind gericht is. Houdt de eisen laag zodat het een succeservaring wordt.
Contact
Maak afspraken en communiceer over de opdracht met de leerkracht. Het portaal biedt hiertoe de mogelijkheid. Kies een week waarin de uitvoering van de opdracht haalbaar is. Zorg dat het kind aan het afgesproken aantal krullen kan komen, zodat de sticker verdiend wordt. Als er een dagdeel niet geoefend kon worden, spreek dan dat de leerkracht het dagdeel wegstreept of dat er in een ander dagdeel een extra gelegenheid is, zodat het vakje alsnog gevuld kan worden.
Individuele aandacht
De leerkracht speelt het spelletje uit het Luiderslot bij voorkeur met het kind alleen. Het is niet de bedoeling dat de hele klas meedoet of meekijkt. Doel van deze opdracht is juist dat de leerkracht aandacht kan besteden aan het kind en kan bewonderen wat het kind al gedurfd heeft. Dat lukt beter als de aandacht volledig voor het kind is. Een beste vriendje of vriendinnetje kan meedoen, als het dat voor het kind makkelijker maakt. Later zullen andere kinderen uit de klas mee gaan doen.