Belonen van dapper gedrag
In dit programma praten we vaak over dapper gedrag. We leggen kinderen uit dat je dapperheid kan leren. Dat gaat echter niet vanzelf.
Dapper worden
Dingen die je niet durft zijn ook niet zo leuk. Het is niet makkelijk om nieuwe stappen te nemen. Sommige kinderen willen zelf graag gaan praten op school, maar anderen hebben er zelf (nog) weinig last van dat ze zwijgen. We vragen veel van hen, terwijl ze de voordelen op lange termijn nog niet kunnen overzien. Daarom zorgen we voor voordelen op korte termijn.
Beloning
Elke keer dat uw kind een stukje van zijn angst overwint, verdient het een Luiderslot-muntje of een sticker. Daarmee sparen kinderen voor een kleine beloning. Maar dat is niet het enige. Door het spaarsysteem en de stickerkaarten ziet uw kind zijn dappere gedrag toenemen. Hiermee groeit trots en zelfvertrouwen.
Vragen en opmerkingen over belonen
Niet iedereen vindt het een prettig idee om zijn kind op deze manier te belonen. Veel ouders deelden hun vragen of zorgen met ons.
“Het voelt alsof ik mijn kind omkoop”
Zo lijkt het inderdaad. Toch is het geen omkoping. Dat zien we aan het voorbeeld van Karl.
Karls vader had hem een nieuwe fiets beloofd en toen dat niet hielp een Wii. Zó graag wilde hij Karl over zijn probleem heen helpen. Karl wilde heel graag een Wii, maar hij zei nog steeds niets in de klas. Wie schetst de verbazing van de ouders toen Karl uiteindelijk voor een paar stickertjes wel ging praten?
Als een nieuwe fiets kinderen over hun angst heen kon helpen, zou dit programma niet geschreven zijn. De stickers en kleine beloninkjes zijn niet bedoeld om een kind over de streep te trekken. Ze zijn bedoeld om kleine stapjes in de goede richting zichtbaar en aantrekkelijk te maken. Door het aantal verdiende stickers te zien groeien, groeit het gevoel van trots.
“Zijn we met een grote beloning niet sneller klaar?”
Spreken op school was voor Karl zo moeilijk dat een grote beloning logisch leek. Waarom werkte het niet?
Ten eerste was de stap te groot: het gewenste gedrag was niet in een keer haalbaar.
Ten tweede was de beloning zó mooi dat de spanning eerder groter dan kleiner werd. Karl kreeg de indruk dat het inderdaad wel heel eng moest zijn om op school te praten, want anders zou er niet zo’n groot cadeau tegenover staan. Stel dat hij het zou proberen en het zou niet lukken? Dan zou hij de beloofde Wii verspelen. Dat zou zo’n teleurstelling zijn, dat hij het maar liever niet ging proberen.
“Waarom belonen voor iets dat normaal gedrag is?”
“Ik beloon mijn andere dochter er toch ook niet voor?” (Moeder van Li Mei)
Voor andere kinderen is spreken op school normaal gedrag. Maar voor kinderen met selectief mutisme niet. Het is niet zomaar een beetje spannend. Ze vinden het doodeng. De meeste kinderen geven aan dat ze het wel zouden willen en toch kunnen ze de drempel niet nemen. Het is geen verwenning als we hen steunen om deze moeilijke stappen te zetten.
“Ik vind het zielig voor mijn andere kind”
Het is belangrijk om goed uit te leggen waar uw kind de beloninkjes mee verdient. Misschien hebben andere kinderen in het gezin ook iets waar ze nog op moeten oefenen. U kunt hen daar tijdelijk ook stickers voor laten sparen. In de loop van het programma kan uw kind sparen voor leuke dingen waar andere kinderen in het gezin van mee kunnen profiteren. Leg uit dat iedereen wel eens iets tegen komt dat zo moeilijk is dat je er extra mee geholpen moet worden. Dat is niet alleen maar leuk. Het is eerst moeilijk en eng. Pas als het lukt, wordt het leuk.
“Komen we ooit nog van die beloningen af?”
Daar hoeft u zich geen zorgen over te maken. We hebben nog nooit meegemaakt dat een kind alleen wilde blijven spreken op school als hij er cadeautjes voor zou krijgen. In de loop van het programma verandert het gedrag steeds waarmee uw kind stickers kan verdienen. Gedrag dat geen spanning meer oproept wordt niet meer beloond. Het plezier van mee kunnen doen en trots zijn op jezelf is dan voldoende.
Bij de verschillende fases van het programma leest u meer over belonen van dapper gedrag.