Therapie voor Selectief Mutisme

Stap 3     Durfdiploma

Doelen

• Uitdagen tot verleggen van grenzen en bekrachtigen van dapper gedrag
• Verder opbouwen werkrelatie en samen de uitdaging aangaan

 

Werkwijze en activiteiten

Het grote durfspel

Op het durfspel-werkblad, staat een kleine versie van de toren van het Luiderslot afgebeeld. Het grote durfspel heeft twee doelen:

1. het kind laten zien waar het in het Luiderslot om gaat, namelijk het doen van dappere daden en daarmee stapje voor stapje de toren beklimmen.
2. het kind uitdagen tot het verleggen van grenzen en laten merken dat het leuk kan zijn om dappere dingen te doen.

Met behulp van dit spel worden de eerste succes-ervaringen snel bereikt en beloond.

Op het werkblad is ruimte voor 6 opdrachtjes. Kies opdrachtjes uit die goed passen bij de leeftijd en het angstniveau van het kind. Het is belangrijk dat het kind de durfopdrachten leuk zal vinden en ook een beetje spannend, maar niet te eng.

Leg telkens een opdracht uit. Maak het spannend en uitdagend en spreek in termen van durven en dapper zijn. Leg uit dat je alleen dapper kan zijn als iets een beetje spannend is. Als je iets helemaal niet spannend vindt, is het ook niet dapper om het te doen. Hoe spannender het is, hoe dapperder je bent.

Samen voer je de opdracht uit. Complimenteer iedere vorm van dapper gedrag en verwoord het trotse gevoel dat je krijgt als je iets durft wat een beetje spannend is. Voor iedere geslaagde opdracht mag het kind een sticker kiezen om op het balkon van de verdieping te plakken. Begin bij het onderste balkon.

Afsluiting

Als de 6 opdrachtjes gedaan zijn, staat het kind bovenin de toren op het werkblad. Reik het diploma voor beginnende dapperheid uit.

Het Luiderslot

Voor kinderen die al durven spreken in bijzijn van de therapeut kan de quiz van verdieping 2 van het Luiderslot, of het dieren-geluidenspel van verdieping 3 als één van de durf-opdrachtjes gespeeld worden. Als kinderen nog niet hebben durven spreken in de therapiekamer wordt het spelletje thuis gespeeld.

Overgang naar de volgende verdieping van het Luiderslot als:

• het grote durfspel is gespeeld.

Met welke stap ga je verder?

• Ga door met stap 4 als het kind nog niet durfde te spreken, fluisteren of vocaliseren in jouw bijzijn.
• Als het kind in jouw bijzijn al sprak of fluisterde tegen de ouder, kan je stap 4 en 5 meestal overslaan en doorgaan met stap 6.
• Als het kind al een beetje tegen je fluisterde of sprak, kan je door naar stap 7 of 8.
• Als het kind tamelijk vrijuit tegen je sprak in woordjes of zinnen, ga dan verder met stap 9 en 10.

 

Tips

Breek moeilijke opdrachten op in kleine stapjes

Het is niet erg als een kind iets niet blijkt te durven. Integendeel, dat geeft je de gelegenheid te laten zien dat je iets wat nog te moeilijk is, kan opbreken in kleine stapjes en dat je het dan wel durft.

Speel het grote durfspel in aanwezigheid van de ouder

De therapeut geeft een voorbeeld bij het uitdagen tot durven, spreken over en complimenteren van dapper gedrag, omgaan met angst, en moeilijke opdrachten opbreken in kleine stappen. Let op de interactie tussen ouder en kind. Soms zeggen ouders onbedoeld dingen die zelfvertrouwen en zelfbeeld verzwakken in plaats van versterken. Geef een goed voorbeeld of bespreek dit later tijdens ouderbegeleiding.

Aanwezigheid broertjes of zusjes

Bij dit spel is de aanwezigheid van een broertje of zusje meestal niet handig. De kans bestaat dat een (minder angstig) broertje of zusje de opdrachten steeds eerder aandurft. Dat helpt niet mee om het zelfbeeld van het kind te versterken. In plaats van trots kan een gevoel van rivaliteit of teleurstelling ontstaan.

Zorg voor afwisseling

Begin met een opdracht die het kind makkelijk zal durven, maar presenteer het als heel spannend. Wissel opdrachten die meer of minder spanning oproepen af en zorg voor variatie in opdrachten die een motorische, cognitieve of communicatieve uitdaging vormen.

In twee sessies

Je kan het spel verdelen over twee sessies als je tijd tekort komt om alle opdrachtjes in één keer te doen. In dat geval kan je de ouder vragen eens te kijken of het kind thuis ook iets dappers heeft gedaan (iemand een hand gegeven, naar een kinderfeestje geweest, of iets anders wat het kind spannend vond maar toch gedaan heeft). Daarvoor kan je het kind in de sessie direct belonen door een sticker te plakken op het volgende balkon. Zo laat je weten dat dapper gedrag niet alleen in de therapie gewaardeerd wordt, maar juist ook thuis en buitenshuis.